CRUSH (EZİLME) SENDROMU NEDİR?
Crush sendromu ya da diğer bir adıyla ezilme sendromu; genellikle göçük altında kalan kişilerde meydana gelen ve rabdomiyoliz dediğimiz kas yıkımı sonucunda kas hücreleri içinde bulunan laktik asit, kreatinin kinaz, nükleik asitler, fosfor, kreatinin, miyoglobin ve potasyum gibi maddeler kan dolaşımına geçmesi nedeniyle çeşitli organ hasarlarına zemin hazırlaması durumudur.
Crush sendromu, akut böbrek yetmezliği başta olmak üzere, kalp ritim bozukluklarına ve kan dolaşımının azalması sonucu gelişebilen şok gibi ciddi durumlara neden olabilir.
Crush Sendromu Belirtileri Nelerdir?
• Kaslarda ağrı, sertlik, şişme ve vücutta morarma
• Kuvvet kaybı, halsizlik
• Kol ve bacaklarda şiddetli, geçmeyen ağrı
• İdrarın azalması ve kahverengi olması
• Kan kreatinin ve üre değerlerinde artış
• Tansiyon düşüklüğü, solunum güçlüğü
• Şok (vücutta dolaşan kanın azalmasına bağlı olarak yaşanılan bilinç kaybı ve baygınlık)
Crush Sendromu Tedavisi
Kasların aşırı derecede ezilmesi, hızlı ve etkili bir tedavi uygulanmadığı durumda ölümle sonuçlanabilecek bir sürece ilerleyebilir.
Crush Sendromu'nda başlıca ölüm nedenleri; ileri derecede hipovolemik şok, hiperkalemi, hipokalemi, metabolik asidoz, akut myoglobulinürik böbrek yetmezliği ve kompartman sendromudur.
Crush sendromunun tedavisi, öncelikli olarak vücudu, maruz kaldığı ağırlıktan kurtarmayı içerir. Bu durumu tedavi etmenin ilk yolu, kan dolaşımındaki sıvı miktarının artırılmasıdır. Bu sebeple, göçük altındaki kişiye ulaşıldıktan sonra mümkün olduğunca en erken sürede damar yoluyla sıvı tedavisine başlanır.
Böbrekler en çok etkilenen organların başında gelir. Bu nedenle gerekirse idrar sondası takılarak, hızlıca damardan sıvı yüklemesi yapılır. Kan ve böbrek değerleri yakından takip edilerek gerekirse diyaliz tedavisi başlanır. Enfeksiyon, tansiyon düşüklüğü ve ritim bozuklukları yönünden de dikkat edilir.
Crush Sendromu Deprem Dışında Hangi Durumlarda Gelişir?
Crush sendromu genel olarak, bir kütle veya ağırlığın baskısı altında kalmaya bağlı olarak oluşan bir durumdur. Özellikle göçük altında kaldıktan sonra daha sık görülebilir. Ancak crush sendromu, depremin dışı nedenlerle de meydana gelebilir. Crush sendromuna neden olan durumlardan bazıları :
• Çığ düşmesi
• Maden kazaları
• İş kazaları
• Trafik kazaları
• Toprak kaymaları
• Savaş ve şiddet eylemleri
• Aşırı alkol kullanımı
• Şiddetli enfeksiyonlar
• Aşırı egzersiz
Kahramanmaraş merkezli yaşadığımız depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, geride kalan yakınlarına baş sağlığı ve geçmiş olsun diyorum.
Saygılarımla…
